Maakbedrijf in zwaar weer? 4 interne oorzaken…

In mijn werk als interim manager ben ik in de bevoorrechte positie bij veel maakbedrijven ‘in de keuken’ te mogen kijken. Aanleiding is meestal de behoefte aan externe expertise om een verandertraject adequaat te begeleiden.

Regelmatig tref ik dan een situatie aan waarbij de sense-of-urgency om te veranderen veel groter blijkt dan geschetst in het voortraject. Niet zelden is de continuïteit van het betreffende bedrijf direct in gevaar en is een turn-around traject direct noodzakelijk.

Maakbedrijven in zwaar weer

Door de jaren heen heb ik een soort rode draad vastgesteld bij maakbedrijven die in zwaar weer zijn geraakt. Opvallend genoeg openbaren zich sowieso steeds 4 dezelfde interne factoren die een zware wissel trekken op het voortbestaan van de onderneming:     

• Ontbrekend leiderschap / zwak management

Het ontbreekt binnen de directie en het management aan visie voor de toekomst. De aansturing van het bedrijf kenmerkt zich door een go-with-the-flow-mentaliteit. Er wordt geen duidelijke koers gevaren, laat staan dat de medewerkers weten welke richting ze mee op kunnen gaan.

De sfeer binnen het management is berustend en initiatieven voor verbeteringen worden vaak (onbedoeld) in de kiem gesmoord. Men weet wel dat het anders en beter moet, maar er komt niets van terecht. En ach: “We bestaan al zo lang en hebben menig crisis overleefd” is daarbij een veel gehoorde en typerende uitspraak. Is het de diepgewortelde angst voor verandering die ieder mens in meer op mindere mate in zich draagt?

• Geen onderscheidend vermogen in de markt

De focus is ‘inside-out’ in plaats van ‘outside-in’. Hierdoor ontbreekt een duidelijk beeld van wat de markt vraagt. Een afnemende vraag wordt vaak geclassificeerd als een tijdelijke dip in de marktvraag met de veronderstelling dat dit wel weer aantrekt.

Er is hierdoor geen heldere propositie waardoor potentiële klanten geen idee hebben van het aanbod. Als UPS’s worden vaak ‘goede kwaliteit, scherpe prijs en snelle levering’ ingezet. Men is zich er niet van bewust dat dit al lang geen onderscheidende factoren meer zijn.

Door het ontbreken van een duidelijke toegevoegde waarde voor de klant, moet er steeds vaker op prijs geconcurreerd worden met scherpe margedaling als gevolg.

• De administratieve organisatie is niet op orde

De administratieve organisatie is de backbone van het bedrijf. Bij maakbedrijven die in zwaar weer raken, zie je bijvoorbeeld vaak dat er een ERP-systeem gebruikt wordt, dat niet meer voldoet aan de eisen van de huidige tijd. Het is al lange tijd in gebruik en door beperkingen die in de praktijk blijken, worden er allerlei bypasses gecreëerd. Hierdoor blijft het min of meer werkbaar. Het resultaat? Een enorme vervuiling in het systeem, gebruikers met teveel toegekende rechten, onbetrouwbare managementinformatie…

En uiteindelijk niemand in de organisatie die precies kan doorgronden wat er gebeurt.

• Te laat ingrijpen bij naderend onheil

Ondernemers zijn van origine over het algemeen optimistische mensen. Deze karaktereigenschap brengt vaak met zich mee dat de ernst van de situatie (langdurig) onderschat wordt. Problemen worden bijvoorbeeld (bewust) afgedaan als tijdelijke dip. Dit terwijl de ondernemer en de omgeving wel aanvoelen dat het de verkeerde kant op gaat… 

Er heerst vaak een soort schaamte om dit toe te geven, een gevoel van falen speelt op. En als dan het besef doordringt dat er echt iets moet gebeuren, dan weet men niet waar te beginnen. En omdat er inmiddels al een liquiditeitsprobleem is ontstaan, lijkt het inzetten van een externe expert onmogelijk.

Hoe nu verder?

Herkenbaar voor je? Hoe ga je hier als ondernemer nu mee om?

Mijn belangrijkste advies: ga niet zitten afwachten tot de storm geluwd is, dan ben je te laat. Zorg voor een betrouwbare liquiditeitsprognose en ga actief met je debiteuren aan de slag. ‘Cash is King’. En ga op zoek naar nieuwe commerciële kansen. Ze zijn er, echt, dat beloof ik je!

Houd er trouwens wel rekening mee dat banken zich harder zullen opstellen. Ze willen eerder ingrijpen. Houd de regie in eigen hand en neem initiatief voordat de bank dat voor je doet, dat is namelijk wel het laatste wat je wilt.

Meestal is de eerste – logische – reactie van de ondernemer in zwaar weer: “We gaan zoveel mogelijk kosten besparen!” Tot op zekere hoogte is dat ook prima, maar houd er rekening mee dat je daarmee tegelijkertijd de slagkracht van je maakbedrijf ondermijnt en de organisatie uitholt.

Hiermee komt ook meteen de innovatiekracht in gevaar. Terwijl innovatie in moeilijke tijden juist van cruciaal belang is om bijvoorbeeld nieuwe producten en markten te ontwikkelen.

Crisismanagement in de maakindustrie

Eén ding is wel duidelijk: je hebt hulp nodig van een ervaren crisismanager. En dat is helemaal niet erg om toe te geven. Een frisse blik, nieuw elan, dat hebben we allemaal vroeg of laat een keer nodig.

Je hebt iemand nodig die de maakindustrie en jouw specifieke business begrijpt en weet waar de pijnpunten zitten en, belangrijker nog, hoe deze op te lossen. Iemand die niet alleen een plan maakt en advies geeft, maar ook zorgt voor een snelle uitvoering. Zodat je daarna zelf weer verder kunt.

Wacht hier niet te lang mee!

Wil je meer weten over dit onderwerp of eens vrijblijvend sparren? Neem gerust contact met mij op.

terug naar overzicht